Meteen naar de inhoud

De mooiste cd’s van 2014

Wat zou het einde van een jaar zijn zonder favorietenlijstjes? Daarom hierbij mijn keuze van de drie mooiste cd’s/dvd’s van 2014.

1. Unsuk Chin: 3 Concertos

De Koreaans-Duitse Unsuk Chin geldt als een van de belangrijkste componisten van onze tijd. Zij werd vele malen onderscheiden, onder andere met de prestigieuze Grawemeyer Award (2004) en de niet minder belangwekkende Zuid-Koreaanse Ho-Am prijs (2012).

Op deze cd van Deutsche Grammophon presenteert het Seoul Philharmonic Orchestra onder leiding van Myung-Whun Chung drie concerten, voor piano, cello en sheng. Hoe verschillend deze ook zijn, er is één constante: Chins hang om ernst en vertier met elkaar te mengen.

In het Pianoconcert uit 1997 plaatst de solist (Sunwook Kim) nu eens oneindig rappe, virtuoze partijen tegenover een al even levendig agerend orkest, dan weer dromerige melodieflarden tegen een statisch orkestraal klankveld.

Chin

Die zinsbegoochelende sfeer is nog sterker aanwezig in het in 2009 gecomponeerde Šu, voor sheng en orkest. Dit Chinese mondorgel is qua klank enigszins verwant aan de westerse accordeon en Chin benut de bezwerende kracht hiervan optimaal. De vermaarde shengspeler Wu Wei vertolkt zijn vaak glisserende, lang aangehouden motieven met bewonderenswaardige beheersing. Het orkest ontpopt zich gaandeweg tot een soort supersheng, die de solist ondersteunt en aanvult, maar een enkele keer ook de macht tracht over te nemen met luidruchtige slagwerkpassages.

Het voor de Duitse cellist Alban Gerhardt gecomponeerde Celloconcert (2009/revisie 2013) haakt aan bij het pansori, een Koreaanse theatertraditie waarin gesproken en gezongen passages elkaar afwisselen. In het openingsdeel begint de cello met intens lyrische melodielijnen, gepuncteerd door korte uitroepen van het orkest. Hierna wordt naar een duivelse climax toegewerkt, waarin Gerhardt ultrasnelle loopjes over het hele spectrum van zijn instrument produceert zonder ook maar een moment van de wijs te raken. Het concert eindigt met dezelfde verdroomde sfeer als waarmee het begon. Alle stukken worden voorbeeldig uitgevoerd, de cd is een must-have voor liefhebbers van Chin

2. Fie Schouten: Ladder of Escape 11

Chin is ook vertegenwoordigd op de solo-cd Ladder op Escape 11, die basklarinettist Fie Schouten uitbracht op het label Attacca. Dankzij bemiddeling van ondergetekende kreeg zij toestemming van Chin om een fragment uit haar opera Alice in Wonderland als solo uit te voeren. Dit leidde tot het acht minuten durende  Advice from a Caterpillar. Het is een aanstekelijk stuk, waarin de grilligheid van de duizendpoot wordt gevangen in avontuurlijke en geestige capriolen van de basklarinet. Hectische, springerige lijnen, diep gegrom en schelle uithalen roepen een toverland op waar dieren praten en mensen moeten luisteren. Schouten speelt met grote trefzekerheid en schakelt moeiteloos tussen lyrische en meer agressieve passages.

Schouten

Prachtig is ook Article 7, seven ways to climb a mountain van Rozalie Hirs, waarin langzame en snellere melodieën en trillers in steeds wisselende registers worden ingebed in een elektronische soundscape. Die creëert met zijn lang uitgesponnen, zachtjes dalende en stijgende gejoel een welhaast verontrustend contrapunt ten opzichte van de klarinetpartij, vooral wanneer er interferenties van kwarttonen ontstaan met de boventonen.

Ook in de stukken van Mauricio Kagel, Robin de Raaff en Karlheinz Stockhausen betoont Schouten zich een waardige opvolger van haar docent Harry Sparnaay. Als een ware rattenvanger van Hamelen neemt zij je mee op een fascinerende reis langs alle denkbare klankkleuren en emotionele sferen die een basklarinet kan oproepen.

3. Hans Kox: Die Todesfrau

De componist Hans Kox was lange tijd uit de gratie, omdat hij weigerde atonale en seriële muziek te componeren. Wars van de mores van zijn tijd bleef hij zijn eigen stijl ontwikkelen, die voortborduurt op de muziektraditie zonder te vervallen in welke neostijl dan ook. Deze eveneens bij Attacca verschenen cd/dvd illustreert goed hoe expressief zijn toontaal is.

Die Todesfrau voor drie solostemmen, kamerkoor, fluit en cello is van een aangrijpende schoonheid. Kox liet zich hiertoe inspireren door de novelle Das Gericht des Meeres van Gertrud von le Fort en schreef zelf de tekst, samen met Jan van der Lugt. De dramatische legende gaat over schuld en vergeving. Anne, die met een slaaplied de dood kan bewerkstelligen, kiest ervoor het kind van de moorddadige koningin te sparen en zelf te verdrinken.

Kox

Die Todesfrau roept een staalkaart van emoties op. Weemoedige melodieën van de solisten worden afgewisseld met verontruste uitroepen van het koor. Evocatieve lijnen van fluit en cello lijken het golven van het water te verbeelden. Soms klinken verzoenende harmonieën, dan weer roept het prevelende koor de sfeer op van een seance, waarin de aanwezigen hun angsten lijken te willen bezweren.

Doordat Kox veel stilte inlast en bovendien de solisten vaak slechts door één enkel instrument laat begeleiden, ontstaat een enorme ruimtelijkheid. Soms ook wordt de tekst gesproken, wat een nog intiemere sfeer oproept. Helaas laat het Duits van bariton Kees Jan de Koning op dit soort momenten nogal te wensen over. Verder wordt dit gevarieerde, mooi samenhangende werk voorbeeldig uitgevoerd door de fluitiste Abbie de Quant, de celliste Pamela Smits en het Nederlands Kamerkoor onder leiding van Klaas Stok. Ook Lalage’s Monologues en de Gedächtnislieder zijn zeer de moeite waard. Als bonus is een dvd bijgevoegd met een informatieve documentaire over Hans Kox van Arjen Vlakveld en Henk van der Meulen.

Ik wens u een fijne kerstvakantie, boordevol luister- en kijkplezier!

Cultuurpers werkt anders. Jij bepaalt wat dit verhaal waard is!

Wat fijn dat je tot hier gelezen hebt. Je las inmiddels alweer verhalen van deze auteur. Laat je waardering blijken met een kleine donatie!

donatie
Doneer

Waarom doneren?

We zijn ervan overtuigd dat goede onderzoeksjournalistiek en deskundige achtergrondinformatie essentieel zijn voor een gezonde cultuursector. Daar is in kranten en andere oude en nieuwe media vaak geen plek en tijd voor. Cultuurpers wil die ruimte en tijd wel bieden, en we willen dat voor iedereen zo houden. Of je nu rijk bent, of arm. Daarom willen we deze site zo veel mogelijk gratis houden. Dat kost geld, veel geld. Dankzij donaties van lezers zoals jij kunnen we blijven bestaan, en beseffen we ook hoe belangrijk lezers ons vinden. We vinden het bovendien de best mogelijke manier om journalistiek onafhankelijk te houden. Zo bestaat Cultuurpers al sinds 2009: dankzij lezers die zo een beetje eigenaar worden van deze onmisbare plek!

Je kunt ook lid worden, dan zet je je eenmalige donatie om in blijvende steun!

Thea Derks

Thea Derks studeerde Engels en Muziekwetenschap. In 1996 voltooide zij cum laude haar studie musicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zij is gespecialiseerd in hedendaagse muziek en publiceerde in 2014 de lovend ontvangen biografie 'Reinbert de Leeuw: mens of melodie'. Vier jaar voltooide zij 'Een os op het dak: moderne muziek in vogevlucht', speciaal gericht op de geïnteresseerde leek. Je koopt het hier: https://www.boekenbestellen.nl/boek/een-os-op-het-dak/9789012345675 In 2020 verscheen de 3e druk van de Reinbertbio,met 2 extra hoofdstukken die de periode 2014-2020 beschrijven. Deze verschenen ook apart als Slotakkoord.Bekijk alle berichten van deze auteur

Privé Lidmaatschap (maand)
5 / Maand
Voor natuurlijke personen en ZZP’ers.
Geen storende banners
Een speciale nieuwsbrief
Eigen mastodon-account
Toegang tot onze archieven
Klein Lidmaatschap (maand)
18 / Maand
Voor culturele instellingen met een omzet/subsidie van minder dan 250.000 euro per jaar
Geen storende banners
Een premium nieuwsbrief
Al onze podcasts
Eigen Mastodonaccount
Toegang tot archieven
Zelf persberichten (laten) plaatsen
Extra aandacht in berichtgeving
Groot Lidmaatschap (maand)
36 / Maand
Voor culturele instellingen met een omzet/subsidie van meer dan 250.000 euro per jaar.
Geen storende banners
Een speciale nieuwsbrief
Eigen Mastodonaccount
Toegang tot archieven
Deel persberichten met ons publiek
Extra aandacht in berichtgeving
Premium Nieuwsbrief (substack)
5 proefabonnementen
Al onze podcasts

Betalingen geschieden via iDeal, Paypal, Creditcard, Bancontact of Automatische Incasso. Wilt u liever handmatig betalen, op basis van een factuur vooraf, rekenen we 10€ administratiekosten

*Alleen bij een jaarlidmaatschap of na 12 maandelijkse betalingen

nl_NLNederlands