Het heeft even geduurd, maar binnenkort krijgt Jan Wolff (1941-2012), oprichter van het Muziekgebouw aan ’t IJ dan toch zijn verdiende eerbetoon. Maandag 22 augustus – zijn sterfdag – besluit de concertzaal de viering van het tienjarig bestaan met de onthulling van de interactieve geluidsinstallatie Huil van de Wolff. Het werd ontworpen door de componist Martijn Padding en gerealiseerd door Johan van Kreij en René Bakker. De feestelijke inwijding wordt muzikaal opgeluisterd door huisensemble Asko|Schönberg.
Modernemuziektempel: van Amstel naar IJ
Het Muziekgebouw was de lang verwachte opvolger van het in 1980 door Jan Wolff geopende podium de IJsbreker aan de Amstel, op een steenworp afstand van het statige Amstel Hotel. Hoe benauwd ook, het was de eerste concertzaal ter wereld die geheel gewijd was aan eigentijdse muziek.
Ondanks de beroerde akoestiek verwierf de IJsbreker al snel wereldfaam, maar Wolff bleef ijveren voor een mooiere zaal met een betere akoestiek. Na een kwart eeuw taaie strijd kon hij in 2005 trots pronken met het glazen muziekpaleis aan ’t IJ. Het werd geopend met drie gongslagen van toenmalig Koningin Beatrix.
Wolff was niet alleen een groot voorvechter van moderne muziek, maar ook een liefhebber van water, varen en zijn eigen instrument, de hoorn. Met dit alles in het achterhoofd vroeg het Muziekgebouw Martijn Padding een geluidsmonument te ontwerpen. Deze installatie wordt geplaatst op de oever van het IJ en ‘aangestuurd’ door meteorologische data rond het gebouw, zoals windsnelheid en luchtvochtigheid. Na de opening zal het elke 22e van de maand te horen zijn.
Wolf(f) aan Gene zijde
Huil van de Wolff heeft een sterk metafysische inslag. In de vorm van een vraag & antwoordspel wil men vanuit onze fysieke wereld contact leggen met ‘de wolf aan Gene zijde’. Een aardige vondst, want het vraag & antwoordspel is een oervorm van menselijke communicatie, waarin ook wolven schijnen uit te blinken. Het is bovendien een geliefd procedé in de muziek, waarbij twee of meerdere musici vanaf verschillende posities reageren op elkaars muzikale frasen.
Ik citeer het persbericht: ‘Wolven reageren in koren en klaagzangen op elkaar, soms over grote afstand. In de installatie Huil van de Wolff roept de wolf uit deze zijde de wolf uit gene zijde op. Of die wolf van de overzijde werkelijk zal terughuilen en hoe, is afhankelijk van de parameters temperatuur, luchtvochtigheid, windrichting en windsnelheid rond het Muziekgebouw op dat moment. Zij bepalen of beide wolven lang of kort huilen, welke melodische en dynamische curves ze zullen huilen en of ze tot een duet komen.’
Lone wolf
Het is een interessante gedachte, temeer daar Jan Wolff zich met zijn grootse plannen jarenlang een roepende in de woestijn voelde. Hij werd door de autoriteiten van het kastje naar de muur gestuurd – en weer terug. Ook vanuit de modernemuziekwereld kreeg hij niet de brede ondersteuning die je zou verwachten; vaak sprak men meesmuilend over zijn vermeende grootheidswaan. Dat het Muziekgebouw er uiteindelijk in al zijn glorie is gekomen, is te danken aan zijn ongekende doorzettingsvermogen.
Geweldig dat deze lone wolf vier jaar na zijn dood alsnog de waardering krijgt die hij bij leven zo vaak moest ontberen. Benieuwd hoe hij op dit monument gaat reageren.
Nederlands 
English (UK) 
Français 
